نشریه مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار
پیاپی 6 (بهار 1390)

هدف اصلی این مقاله کاربرد تکنیک های کمی در مدیریت دارایی های بانک A جهت تخصیص بهینه منابع موجود به مصارف است. در این مقاله مدل برنامه ریزی آرمانی با توجه به اهداف، محدودیت های ساختاری وآرمانی و الزامات قانونی ومدنظر قرار دادن افزایش حقوق صاحبان سهام لحاظ شده است. در ابتدا با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی آرمانها تعریف ، اولویت بندی و درجه اهمیت آنها مشخص گردید، سپس با استفاده از برنامه ریزی آرمانی تخصیص منابع انجام گرفت. مدل پیشنهادی برنامه ریزی آرمانی در یکی از بانکهای کشور مورد آزمون قرار گرفت که به دلیل حفظ اسرار بانک مورد نظر در این تحقیق با عنوان بانک A نام برده می شود. نتایج حاکی از این بود که استفاده از مدل برنامه ریزی آرمانی می تواند مدیران را در جهت تخصیص بهینه منابع به منظور بازدهی بالاتر یاری رساند.

امروزه شرکتها به عنوان رکن اقتصادی جامعه در ایجاد ثروت و اشتغالزایی و جذب سرمایه گذاری، شناخته می شوند. رعایت حقوق سهامداران، شفافیت اطلاعات و ایفای مسئولیت های اجتماعی توسط شرکت ها از مهم ترین عواملی است که بیش ازگذشته مورد توجه قرار گرفته است. قانون حاکمیت شرکتی مجموعه روابطی است بین سهامداران، مدیران، حسابرسان شرکت که متضمن برقراری نظام کنترلی به منظور رعایت حقوق سهامداران جز و اجرای درست مصوبات مجمع و همچنین جلوگیری از سوء استفاده های احتمالی است. این قانون که بر پایه نظام پاسخگویی و مسئولیت اجتماعی استوار است مجموعه ای از وظایف و مسئولیت ها را در بر می گیرد که باید توسط ارکان شرکت صورت پذیرد تا موجب پاسخگویی و شفافیت شود. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی تاثیر به کارگیری اصول حاکمیت شرکتی بر رفتار سرمایه گذاران می باشد. جامعه آماری سهامداران حقیقی بورس اوراق بهادار تهران بوده، جهت انجام این تحقیق علاوه برمطالعات کتابخانه ای از پرسشنامه استفاده شده است. به علت نرمال نبودن داده های جمع آوری شده ازآزمون های ناپارامتری دوجمله ای و پیرسن استفاده شده است.
نتایج تحقیق حاضر نشان داد بین رعایت حقوق سهامداران، یکسان بودن حقوق سهامدارن و رفتار سرمایه گذاران رابطه معناداری وجود دارد .

مدیریت دارایی و بدهی بانک روشی برای برنامه ریزی هم زمان همه دارایی ها و بدهی های بانک به شمار می آید. بدین ترتیب که به دنبال ارائه ترکیب مناسبی از ترازنامه بانک با هدف برآورده ساختن الزامات مختلفی همچون اهداف مدیریت بانک، موارد قانونی، شرایط بازار، تامین نقدینگی و تقویت ارزش بانک می باشد. به منظور ارائه بهترین رویه در مدیریت منابع و مصارف، تا کنون تکنیکهای کمی بسیاری مورد استفاده قرار گرفته اند. در این تحقیق سعی برآن است تا با استفاده از رویکرد سیستم های پویا، به ارائه مدلی برای مطالعه رفتار هریک از متغیرهای مدل و نیز ساختاری جهت تحلیل و شبیه سازی نتایج حاصل از تصمیمات مختلف این حوزه در قالب سناریوهای گوناگون بپردازیم. نتایج مطالعه نشان می دهد که امکان ارائه مدلی مبتنی بر رویمرد سیستمهای پویا جهت مدیریت منابع و مصارف بانکها وجود دارد.

شرکت های تولیدی در قرن بیست و یکم با رقابت سرسام آور، توسعه بازارهای نوظهور، عوامل محیطی نامطمئن، تغییر و تحولات فناوری، مشتری گرایی و کاهش عمر محصول روبرو هستند که این موارد شدت و تنوع رقابت را بین سازمانها افزایش داده است. از مهمترین راهکارها برای مقابله با این محیط پویا، در پیش گرفتن مدیریت استراتژیک جهت بهره گیری از فرصتها و رویارویی با تهدیدات پیش روی شرکت ها است. از این رو شرکت تولیدی متحدان سحر می کوشد تا با تدوین استراتژی های مناسب به بقا و رشد خود در عرصه پویای رقابت قطعه سازی ادامه دهد .
در این مقاله، ابتدا بیانیه ماموریت شرکت تدوین گردید، سپس عوامل داخلی و کلان محیطی بررسی شد و مهمترین آنها طبق نظر خبرگان تعیین گردید، سپس ماتریس SWOT تشکیل شد و استراتژی های مناسب برای شرکت تولید متحدان سحر اتخاذ گردید، در مرحله ی بعدی معیارهای اصلی شرکت از طریق روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی گروهی وزن دهی شد و در پایان استراتژی های اتخاذ شده از طریق روش Topsis اولویت بندی و تدوین گردید.
بر اساس نتایج تحقیق مهمترین استراتژی ها که شرکت را میتواند در این محیط پویا حفظ کنند عبارتند از: بهینه سازی سبد محصولات فعلی شرکت،استقرار پروژه های بازاریابی و فروش و ظرفیت سازی جهت تولید محصولات متنوع و امکانسنجی طراحی محصولات مشترک به منظور استفاده در خودروهای مختلف .

در سال های اخیر روش های هوش مصنوعی با نشان دادن قابلیت های خود در حل مشکلات مختلف، توجه بسیاری از محققین را به خود جلب نموده اند. ماشین برداری پشتیبان یکی از این روش های هوش مصنوعی است که از قابلیت بالایی در پیش بینی و طبقه بندی داده ها برخوردار است. در همین راستا، مقاله حاضر با هدف استفاده توام از شبیه سازی و هوش مصنوعی، به کاربرد آنها در مدیریت و تحلیل ریسک فرآیند مالی سیستم های اقتصادی در شرایط غیر قطعی با نگرش ویژه به پیش بینی و شبیه سازی فرآیند مالی واحد صنعتی و معدنی گرانیت جاج استان خراسان جنوبی پرداخته است. مطالعه انجام شده نشان می دهد که اگر در بررسی فنی و اقتصادی سیستم های صنعتی و معدنی، به خصوص در مواردی که پارامترها مربوط به آینده هستند از تکنیک شبیه سازی در کنار ماشین برداری پشتیبان استفاده شود نتایج واقع بینانه تری به دست آمده و ریسک تصمیم گیری کاهش خواهد یافت.

انتخاب سبد بهینه سهام از اهداف مدیریت پرتفوی است که در این مقاله جهت انتخاب سبد بهینه سهام از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)، آنالیز رابطه ای خاکستری(GRA) و برنامه ریزی آرمانی(GP) به عنوان شیوه ای نوین و قابل اتکا و ترکیبی بدین منظور استفاده شده است. از میان شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران براساس معیارهای سرمایه گذاری مبتنی بر نظرات خبرگان، چند شرکت انتخاب و اطلاعات مورد نیاز هر سهم محاسبه شد. سپس با استفاده از آنالیز رابطه ای خاکستری شرکتهای انتخاب شده اولویت بندی شدند. و در نهایت با توجه به اولویت ها و آرمانهای سرمایه گذار از برنامه ریزی آرمانی استفاده شد و مدلی جهت انتخاب پرتفوی بهینه ارایه گردید. بر اساس این مدل، پرتفویی از سهام تشکیل و عملکرد آن با استفاده از آزمون آماری با پرتفوی بازار مقایسه شد.
نتایج این تحقیق مبین این امر می باشد که در دوره مورد بررسی میانگین عملکردی پرتفوی بدست آمده از مدل تحقیق به مراتب بیشتر از پرتفوی بازار و پرتفوی 50 شرکت برتر می باشد.

هدف از تدوین مقاله حاضر بررسی چگونگی تزریق نقدینگی به اقتصاد کشور و منابع تامین مالی از طریق بازار سرمایه می باشد (لازم به ذکر است که رشد اقتصادی در کشورهای با محوریت بازار سرمایه، بسیار سریعتر از کشورهای با محوریت بانک می باشد). از همین حیث، در مقاله حاضر با محوریت اصل 44 قانون اساسی و گامهای موثری که به واسطه اجرایی شدن اصل مذکور برداشته شده شاخص هایی از جمله : شاخص اندازه بازار سرمایه، ارزش بازار سرمایه، ارزش و دفعات معاملات مورد بررسی قرار گرفته و جایگاه بازار سرمایه کشورمان، در میان کشورهای توسعه یافته و نوظهور ترسیم می گردد. نتایج مطالعات از شناسایی جایگاه بازار سرمایه ایران در اقتصاد بین الملل دارد در پایان پس از روشن شدن جایگاه بازار سرمایه کشورمان در میان این دسته از کشورها و بیان تاثیرات اصل 44 قانون اساسی بر بازار سرمایه و چگونگی تامین مالی، پیشنهاداتی در جهت توسعه بازار سرمایه ارائه شده است.

مقاله حاضر با هدف شناخت شرایط بورس اوراق بهادار تهران از نظر متقارن و نامتقارن بودن و تبیین ارتباط آن با متغیرهای مهم بازار سرمایه (شاخص قیمت –فعالیت بازار سرمایه و نرخ بازده بازار) تدوین شده است.روش پژوهش،توصیفی،مقایسه ای و همبستگی می باشد.اطلاعات از آرشیو سازمان بورس اوراق بهادار تهران گردآوری شده است. حجم جامعه آماری برابر است با تمامی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بین سالهای 1376-1388 و از طریق آزمون مقایسه میانگین های دو جامعه،شاخص قیمت و فعالیت بازار سرمایه و نرخ بازده بازار در دو نوع شرایط بازار مالی (متقارن و نامتقارن) مورد مقایسه قرار گرفت و نتایج زیر حاصل شد:نوع شرایط بازار مالی (متقارن – نامتقارن) تاثیری بر حجم معاملات بورس اوراق بهادار تهران که به عنوان شاخص سنجش فعالیت بازار سرمایه در نظر گرفته شده است،ندارد.اما در مورد نرخ بازده بازار سرمایه و شاخص قیمت می توان گفت که نوع شرایط بازار مالی (متقارن –نامتقارن) تاثیرگذار بوده است.

طراحی و استقرار مدل اندازه گیری ریسک عدم پرداخت و یافتن مولفه های ارتباطی که ریسک عدم پرداخت را تحت تاثیر قرار می دهد در نظام بانکی کشور نقش کارآمدی در راستای بالابردن بهره وری بانک های کشور در تخصیص بهینه منابع خواهد داشت. از این رو این مقاله ارتباط بین دو متغیر نرخ سود بانکی و ریسک عدم پرداخت را در بانک های کشاورزی استان کردستان در فاصله زمانی 1381-1387 مورد بررسی قرار می دهد متغیر های پیش بینی کننده در این رابطه تسهیلات اعطایی بانک به مشتریان، تسهیلات معوق، سررسید گذشته و سود دریافتی و نرخ های سود بانکی که معنی داری ارتباط آنها با ریسک عدم پرداخت با آزمون های همبستگی و Ks تایید شد. با استفاده از داده های بدست آمده از بانک مدل پیش بین طراحی و مورد آزمون کارایی قرار گرفت. نتایج بدست آمده حاکی از وجود ارتباط معنی دار بین نرخ سود بانکی وریسک عدم پرداخت بااستفاده از روش پانلی است که می تواند مدیریت را جهت برآورد ریسک عدم پرداخت بانک در آینده کمک نماید.

این مقاله به بررسی ثبات شاخص ریسک سیتماتیک(β) در طول زمان با توجه به اطلاعات در دسترس در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد.
ضریب بتا بر اساس مدل بازار که توسط پرفسور شارپ(1963) ارائه شد، محاسبه می گردد. ضریب بتا همان شیب رگرسیون می باشد که از طریق برقراری رگرسیون خطی ساده بین بازده بازار و شرکت به دست می آید.
ثبات بتا یکی از فروض اساسی در شکل گیری مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای (CAPM) است. در این راستا یکی از مهمترین مسائلی که سرمایه گذاران برای به دست آوردن بازده مورد انتظار خود با آن مواجهند، صحت تخمین بتا و ثبات آن در طول دوره سرمایه گذاری است. بر این اساس هر چه ضریب بتا از ثبات بیشتری برخوردار باشد، بازار سهام کارآیی بالاتری خواهد داشت و سرمایه گذاران با اطمینان خاطر بیشتری نسبت به بازده مورد انتظار خود به بازار سرمایه وارد می شوند. لذا در این تحقیق به کمک روش OLS و با استفاده از بازده ماهیانه سهام طی سالهای 1384 تا 1388 به بررسی ثبات بتا در شرکتها و پرتفوی ها پرداخته شد که در نهایت نتایج تحقیق دلالت بر ثبات بتا برای سهام انفرادی و بدره های سهام داشت.